Open source... φοιτητές
Προγράµµατα που βοηθούν στις σπουδές, αποκλειστικά για... ανοιχτόµυαλους!
Τόσο οι νεοεισαχθέντες φοιτητές όσο και οι παλαιότεροι, είτε έχουν σχέση µε το χώρο των υπολογιστών είτε όχι, αναζητούν προγράµµατα που να τους διευκολύνουν στις σπουδές τους αλλά και να τους φανούν αργότερα χρήσιµα στον επαγγελµατικό χώρο. Αρκετά από αυτά θα τα συναντήσουν κατά τις παραδόσεις των µαθηµάτων τους, συνήθως στα τελευταία έτη της σχολής. Πολλές φορές, όµως, οι προτάσεις των διδασκόντων αναφέρονται σε εµπορικά προγράµµατα που κατά κύριο λόγο επικρατούν στον εκάστοτε χώρο. Μια τέτοια επιλογή είναι συνήθως η καλύτερη, προκειµένου να υπάρχει κατάρτιση στα εργαλεία που χρησιµοποιούνται υπό πραγµατικές επαγγελµατικές συνθήκες. Ωστόσο, είναι ακατάλληλες [οικονοµικά] για προσωπική χρήση από τους φοιτητές, οι οποίοι πρέπει να καταφύγουν σε πειρατικές εκδόσεις. Αντίθετα, οι ελεύθερες εφαρµογές, ή εφαρµογές ανοικτού κώδικα, κάνουν την ίδια δουλειά, µε µηδενικούς ή µικρούς συµβιβασµούς για τα επίπεδα ενός σπουδαστή. Συγκεντρώσαµε τις σηµαντικότερες από αυτές, ώστε να σας βοηθήσουµε να βρείτε την κατάλληλη ανάλογα µε τον τοµέα και τις ανάγκες σας.
CAD για όλους
Για όσους δε γνωρίζουν, τα αρχικά CAD σηµαίνουν Computer Aided Design, δηλαδή σχεδιασµός βοηθούµενος από υπολογιστή, χωρίς να περιορίζεται σε έναν και µόνο τοµέα. Οι περισσότεροι τοµείς που απαιτούν κάποιας µορφής σχεδιασµό, έχουν ειδικά ανεπτυγµένες εφαρµογές, οι οποίες βοηθούν πολύ στην παραγωγικότητα του χώρουαλλά και τη συνεργασία σε αυτόν. Βασικό παράδειγµα αποτελούν τα επαγγέλµατα µηχανικών, στα οποία όλος ο σχεδιασµός γίνεται σε τέτοια προγράµµατα, που µάλιστα υπολογίζουν και τις απαιτήσεις, όπως π.χ. ο οπλισµός που χρειάζονται οι κολόνες ενός κτιρίου.
Η εφαρµογή σχεδιασµού που χρησιµοποιείται περισσότερο, γιατί απευθύνεται σε µεγάλο εύρος επαγγελµατιών µηχανικών, είναι τοAutoCAD [www.autodesk.com]. Υπάρχουν αρκετές πλέον εξειδικευµένες εκδόσεις για κάθε τοµέα, όµως η βασική του χρήση είναι το σχέδιο. Μια τέτοια εφαρµογή κοστίζει ακριβά για φοιτητές, αν και είναι πιθανό να βρείτε κάποια εκπαιδευτική έκδοση σε καλύτερη τιµή. Εναλλακτική εφαρµογή για δισδιάστατο σχέδιο αποτελεί το HYCAD [www.drawease.com] [εικ. 1], που δανείζεται τόσο τη µορφή όσο και τον τρόπο λειτουργίας του πρώτου. Πρόκειται για ιδανική λύση αλλά και πλατφόρµα εκµάθησης για οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για σχέδιο σε υπολογιστή.
Ελαφρώς δυσκολότερο στη χρήση, αλλά µε διαφορετικές κατευθύνσεις, το gCAD3D[www.gcad3d.org] ειδικεύεται σε
τρισδιάστατο σχέδιο και µπορεί να χρησιµοποιηθεί τόσο από µηχανολόγους όσο και από αρχιτέκτονες, τοπογράφους κτλ. Στα µειονεκτήµατά του θα πρέπει να αναφερθεί ότι -όπως όµως και για όλες τις αντίστοιχες επαγγελµατικές εφαρµογές- το user interface του δε µοιάζει µε αυτό του AutoCAD ή άλλων προγραµµάτων. Εποµένως, παρ' ότι θα αποκτήσει κανείς εµπειρία χρησιµοποιώντας το, µπορεί να δυσκολευτεί στη µετάβαση σε κάποιο άλλο πρόγραµµα.
Αλλάζοντας κατεύθυνση µεταφερόµαστε στην ηλεκτρονική, όπου υπάρχει το KiCAD[www.lis.inpg.fr/realise_au_lis/kicad] [εικ. 2], ένα πολύ καλό πρόγραµµα που θα φανεί χρήσιµο σε όλους όσοι ασχολούνται µε ηλεκτρονικά κυκλώµατα και κατασκευές. Ο σχεδιασµός είναι αρκετά εύκολος, όπως ακριβώς και στα εµπορικά προγράµµατα, ενώ έχει και σχετικά µεγάλες βιβλιοθήκες εξαρτηµάτων. Είναι µια πλήρης λύση, που θα σας βοηθήσει να δηµιουργήσετε και ένα τρισδιάστατο µοντέλο του κυκλώµατος ολοκληρωµένο στην πλακέτα, όµως δεν µπορεί να πραγµατοποιήσει εξοµοίωση του κυκλώµατος που δηµιουργήθηκε. Γι' αυτόν το λόγο υπάρχουν τα Quite Universal Circuit Simulator ή συντοµότερα QUCS [qucs.sourceforge.net] και TkGate [www.tkgate.org]. Το πρώτο πραγµατοποιεί ανάλυση τόσο σε αναλογικά όσο και σε ψηφιακά κυκλώµατα, ενώ το δεύτερο ειδικεύεται σε ψηφιακά. Και στις δύο περιπτώσεις, όµως, ο χρήστης πρέπει να κάνει compile για να τα χρησιµοποιήσει, γεγονός που συνήθως αποθαρρύνει τους περισσότερους.
Πέρα από CAD
Ένας από τους σηµαντικότερους τοµείς που µπορεί ένας υπολογιστής να βοηθήσει σε οποιαδήποτε επιστήµη είναι η αριθµητική ανάλυση και η εξοµοίωση. Σε αυτό ακριβώς η κυρίαρχη σουίτα είναι το MatLab [www.mathworks.com], σε συνδυασµό µε το Simulink της ίδιας εταιρείας. Χρησιµοποιούνται παγκοσµίως για την ευκολία που προσφέρουν σε κάθε είδους ανάλυση, αλλά και την πληρότητά τους, καθώς υποστηρίζονται από πολλές εταιρείες. Τη θέση αυτού έρχεται να διεκδικήσει το Scilab[www.scilab.org] [εικ. 3], το οποίο δανείζεται πολλά στοιχεία από το πρώτο, ενώ έχει τη δυνατότητα να µεταφράζει αρχεία m [δηλαδή του MatLab] ώστε να τα τρέχει παράγοντας τα ίδια αποτελέσµατα αλλά και γραφικές, όπου αυτές υπάρχουν.
Σε όσες σχολές ασχολούνται µε προγραµµατισµό, έχουµε να προτείνουµε το Eclipse[www.eclipse.org], που µπορεί να χρησιµοποιηθεί για αρκετές γλώσσες προγραµµατισµού, συµπεριλαµβανοµένων των C/C++, Java, Perl, PHP, Python. Το ίδιο το IDE είναι γραµµένο σε Java, που σηµαίνει πως µπορείτε να το τρέξετε σε οποιοδήποτε λειτουργικό προτιµάτε. Έτσι, όταν µεταφέρεστε από τη µια γλώσσα στην άλλη, δεν είστε υποχρεωµένοι να µάθετε και το νέο IDE, παρά µόνο τη γλώσσα προγραµµατισµού.
Στο χώρο, βέβαια, τείνει να κυριαρχήσει η C#, λόγω των πολλών ευκολιών και έτοιµων βιβλιοθηκών που προσφέρει στους προγραµµατιστές, µειώνοντας τον απαιτούµενο χρόνο για την ανάπτυξη µιας εφαρµογής. Για αυτήν την περίπτωση υπάρχει το SharpDevelop[www.icsharpcode.net/OpenSource/SD] [εικ. 4]αλλά και το MonoDevelop [monodevelop.com] που χρησιµοποιεί το Mono framework, δηλαδή το ανοικτού κώδικα εναλλακτικό στο.ΝΕΤ της Microsoft.
Εάν προτιµάτε τη χρήση κάποιας περισσότερο επαγγελµατικής ή εµπορικής εφαρµογής, µπορείτε να κινηθείτε προς το Microsoft Visual Studio, που όµως προσφέρει τη δωρεάν έκδοση Express [www.microsoft.com/express], για τις Basic, C++/C#, και Web Development.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ
Blender [www.blender.org]: εφαρµογή για τρισδιάστατο σχέδιο, για rendering και animation, όπως και game creation
Gnumeric [projects.gnome.org/gnumeric]: εναλλακτική εφαρµογή του Excel, µε πολλές δυνατότητες αλλά και εξισώσεις
Octave [www.gnu.org/software/octave]: εφαρµογή αριθµητικής ανάλυσης, η γλώσσα της οποίας είναι όµοια µε αυτή που χρησιµοποιείται στο MatLab.
ΞΕΡΑΤΕ ΟΤΙ
Το Edubuntu [edubuntu.org] είναι ένα πλήρες λειτουργικό, βασισµένο στο Ubuntu, που προσφέρει όµως έτοιµα πακέτα εφαρµογών, κατηγοριοποιηµένα ανάλογα µε το επίπεδο εκπαίδευσης στο οποίο στοχεύετε. Έτσι, έχετε τη δυνατότητα εγκατάστασης πολλών εφαρµογών που καλύπτουν µεγάλο εύρος επιστηµών, χωρίς να χρειαστεί να ψάχνετε, και είναι µεταφρασµένες στην πλειονότητά τους στα ελληνικά.
Από την άλλη, οι περισσότερες εφαρµογές ανοικτού κώδικα που αναφέραµε, είτε είναι µεταφορές από το Linux, είτε έχουν µεταφερθεί σε αυτό. Εποµένως, οποιαδήποτε διανοµή και αν τρέχετε, µπορείτε να τις βρείτε και να τις εγκαταστήσετε από τον Package Manager σας.
Τόσο οι νεοεισαχθέντες φοιτητές όσο και οι παλαιότεροι, είτε έχουν σχέση µε το χώρο των υπολογιστών είτε όχι, αναζητούν προγράµµατα που να τους διευκολύνουν στις σπουδές τους αλλά και να τους φανούν αργότερα χρήσιµα στον επαγγελµατικό χώρο. Αρκετά από αυτά θα τα συναντήσουν κατά τις παραδόσεις των µαθηµάτων τους, συνήθως στα τελευταία έτη της σχολής. Πολλές φορές, όµως, οι προτάσεις των διδασκόντων αναφέρονται σε εµπορικά προγράµµατα που κατά κύριο λόγο επικρατούν στον εκάστοτε χώρο. Μια τέτοια επιλογή είναι συνήθως η καλύτερη, προκειµένου να υπάρχει κατάρτιση στα εργαλεία που χρησιµοποιούνται υπό πραγµατικές επαγγελµατικές συνθήκες. Ωστόσο, είναι ακατάλληλες [οικονοµικά] για προσωπική χρήση από τους φοιτητές, οι οποίοι πρέπει να καταφύγουν σε πειρατικές εκδόσεις. Αντίθετα, οι ελεύθερες εφαρµογές, ή εφαρµογές ανοικτού κώδικα, κάνουν την ίδια δουλειά, µε µηδενικούς ή µικρούς συµβιβασµούς για τα επίπεδα ενός σπουδαστή. Συγκεντρώσαµε τις σηµαντικότερες από αυτές, ώστε να σας βοηθήσουµε να βρείτε την κατάλληλη ανάλογα µε τον τοµέα και τις ανάγκες σας.
CAD για όλους
Για όσους δε γνωρίζουν, τα αρχικά CAD σηµαίνουν Computer Aided Design, δηλαδή σχεδιασµός βοηθούµενος από υπολογιστή, χωρίς να περιορίζεται σε έναν και µόνο τοµέα. Οι περισσότεροι τοµείς που απαιτούν κάποιας µορφής σχεδιασµό, έχουν ειδικά ανεπτυγµένες εφαρµογές, οι οποίες βοηθούν πολύ στην παραγωγικότητα του χώρουαλλά και τη συνεργασία σε αυτόν. Βασικό παράδειγµα αποτελούν τα επαγγέλµατα µηχανικών, στα οποία όλος ο σχεδιασµός γίνεται σε τέτοια προγράµµατα, που µάλιστα υπολογίζουν και τις απαιτήσεις, όπως π.χ. ο οπλισµός που χρειάζονται οι κολόνες ενός κτιρίου.
Η εφαρµογή σχεδιασµού που χρησιµοποιείται περισσότερο, γιατί απευθύνεται σε µεγάλο εύρος επαγγελµατιών µηχανικών, είναι τοAutoCAD [www.autodesk.com]. Υπάρχουν αρκετές πλέον εξειδικευµένες εκδόσεις για κάθε τοµέα, όµως η βασική του χρήση είναι το σχέδιο. Μια τέτοια εφαρµογή κοστίζει ακριβά για φοιτητές, αν και είναι πιθανό να βρείτε κάποια εκπαιδευτική έκδοση σε καλύτερη τιµή. Εναλλακτική εφαρµογή για δισδιάστατο σχέδιο αποτελεί το HYCAD [www.drawease.com] [εικ. 1], που δανείζεται τόσο τη µορφή όσο και τον τρόπο λειτουργίας του πρώτου. Πρόκειται για ιδανική λύση αλλά και πλατφόρµα εκµάθησης για οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για σχέδιο σε υπολογιστή.
Ελαφρώς δυσκολότερο στη χρήση, αλλά µε διαφορετικές κατευθύνσεις, το gCAD3D[www.gcad3d.org] ειδικεύεται σε
τρισδιάστατο σχέδιο και µπορεί να χρησιµοποιηθεί τόσο από µηχανολόγους όσο και από αρχιτέκτονες, τοπογράφους κτλ. Στα µειονεκτήµατά του θα πρέπει να αναφερθεί ότι -όπως όµως και για όλες τις αντίστοιχες επαγγελµατικές εφαρµογές- το user interface του δε µοιάζει µε αυτό του AutoCAD ή άλλων προγραµµάτων. Εποµένως, παρ' ότι θα αποκτήσει κανείς εµπειρία χρησιµοποιώντας το, µπορεί να δυσκολευτεί στη µετάβαση σε κάποιο άλλο πρόγραµµα.Αλλάζοντας κατεύθυνση µεταφερόµαστε στην ηλεκτρονική, όπου υπάρχει το KiCAD[www.lis.inpg.fr/realise_au_lis/kicad] [εικ. 2], ένα πολύ καλό πρόγραµµα που θα φανεί χρήσιµο σε όλους όσοι ασχολούνται µε ηλεκτρονικά κυκλώµατα και κατασκευές. Ο σχεδιασµός είναι αρκετά εύκολος, όπως ακριβώς και στα εµπορικά προγράµµατα, ενώ έχει και σχετικά µεγάλες βιβλιοθήκες εξαρτηµάτων. Είναι µια πλήρης λύση, που θα σας βοηθήσει να δηµιουργήσετε και ένα τρισδιάστατο µοντέλο του κυκλώµατος ολοκληρωµένο στην πλακέτα, όµως δεν µπορεί να πραγµατοποιήσει εξοµοίωση του κυκλώµατος που δηµιουργήθηκε. Γι' αυτόν το λόγο υπάρχουν τα Quite Universal Circuit Simulator ή συντοµότερα QUCS [qucs.sourceforge.net] και TkGate [www.tkgate.org]. Το πρώτο πραγµατοποιεί ανάλυση τόσο σε αναλογικά όσο και σε ψηφιακά κυκλώµατα, ενώ το δεύτερο ειδικεύεται σε ψηφιακά. Και στις δύο περιπτώσεις, όµως, ο χρήστης πρέπει να κάνει compile για να τα χρησιµοποιήσει, γεγονός που συνήθως αποθαρρύνει τους περισσότερους.
Πέρα από CAD
Ένας από τους σηµαντικότερους τοµείς που µπορεί ένας υπολογιστής να βοηθήσει σε οποιαδήποτε επιστήµη είναι η αριθµητική ανάλυση και η εξοµοίωση. Σε αυτό ακριβώς η κυρίαρχη σουίτα είναι το MatLab [www.mathworks.com], σε συνδυασµό µε το Simulink της ίδιας εταιρείας. Χρησιµοποιούνται παγκοσµίως για την ευκολία που προσφέρουν σε κάθε είδους ανάλυση, αλλά και την πληρότητά τους, καθώς υποστηρίζονται από πολλές εταιρείες. Τη θέση αυτού έρχεται να διεκδικήσει το Scilab[www.scilab.org] [εικ. 3], το οποίο δανείζεται πολλά στοιχεία από το πρώτο, ενώ έχει τη δυνατότητα να µεταφράζει αρχεία m [δηλαδή του MatLab] ώστε να τα τρέχει παράγοντας τα ίδια αποτελέσµατα αλλά και γραφικές, όπου αυτές υπάρχουν.Σε όσες σχολές ασχολούνται µε προγραµµατισµό, έχουµε να προτείνουµε το Eclipse[www.eclipse.org], που µπορεί να χρησιµοποιηθεί για αρκετές γλώσσες προγραµµατισµού, συµπεριλαµβανοµένων των C/C++, Java, Perl, PHP, Python. Το ίδιο το IDE είναι γραµµένο σε Java, που σηµαίνει πως µπορείτε να το τρέξετε σε οποιοδήποτε λειτουργικό προτιµάτε. Έτσι, όταν µεταφέρεστε από τη µια γλώσσα στην άλλη, δεν είστε υποχρεωµένοι να µάθετε και το νέο IDE, παρά µόνο τη γλώσσα προγραµµατισµού.
Στο χώρο, βέβαια, τείνει να κυριαρχήσει η C#, λόγω των πολλών ευκολιών και έτοιµων βιβλιοθηκών που προσφέρει στους προγραµµατιστές, µειώνοντας τον απαιτούµενο χρόνο για την ανάπτυξη µιας εφαρµογής. Για αυτήν την περίπτωση υπάρχει το SharpDevelop[www.icsharpcode.net/OpenSource/SD] [εικ. 4]αλλά και το MonoDevelop [monodevelop.com] που χρησιµοποιεί το Mono framework, δηλαδή το ανοικτού κώδικα εναλλακτικό στο.ΝΕΤ της Microsoft.Εάν προτιµάτε τη χρήση κάποιας περισσότερο επαγγελµατικής ή εµπορικής εφαρµογής, µπορείτε να κινηθείτε προς το Microsoft Visual Studio, που όµως προσφέρει τη δωρεάν έκδοση Express [www.microsoft.com/express], για τις Basic, C++/C#, και Web Development.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ
Blender [www.blender.org]: εφαρµογή για τρισδιάστατο σχέδιο, για rendering και animation, όπως και game creation
Gnumeric [projects.gnome.org/gnumeric]: εναλλακτική εφαρµογή του Excel, µε πολλές δυνατότητες αλλά και εξισώσεις
Octave [www.gnu.org/software/octave]: εφαρµογή αριθµητικής ανάλυσης, η γλώσσα της οποίας είναι όµοια µε αυτή που χρησιµοποιείται στο MatLab.
ΞΕΡΑΤΕ ΟΤΙ
Το Edubuntu [edubuntu.org] είναι ένα πλήρες λειτουργικό, βασισµένο στο Ubuntu, που προσφέρει όµως έτοιµα πακέτα εφαρµογών, κατηγοριοποιηµένα ανάλογα µε το επίπεδο εκπαίδευσης στο οποίο στοχεύετε. Έτσι, έχετε τη δυνατότητα εγκατάστασης πολλών εφαρµογών που καλύπτουν µεγάλο εύρος επιστηµών, χωρίς να χρειαστεί να ψάχνετε, και είναι µεταφρασµένες στην πλειονότητά τους στα ελληνικά.
Από την άλλη, οι περισσότερες εφαρµογές ανοικτού κώδικα που αναφέραµε, είτε είναι µεταφορές από το Linux, είτε έχουν µεταφερθεί σε αυτό. Εποµένως, οποιαδήποτε διανοµή και αν τρέχετε, µπορείτε να τις βρείτε και να τις εγκαταστήσετε από τον Package Manager σας.
Δεν υπάρχουν σχόλια